کشف سفالهای منحصربفرد از بندر سیراف
تاریخ انتشار: ۳۰ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۲۷۵۹۳۲
باستانشناسان در بندر سیراف، گونههای منحصر به فردی از سفالهای نوک اژدریشکل را که ویژه حمل مایعات از خلیجفارس به سایر نقاط دنیا بوده است، کشف کردند.
به گزارش ایران اکونومیست، سید مهدی آذریان ـ مدیر پایگاه ملی میراثفرهنگی بندر سیراف ـ با اشاره به آغاز فصل جدید کاوشهای باستانشناسی در این بندر باستانی و آخرین نتایج بهدست آمده، گفت: این فصل از کاوشها با پشتیبانی اداره کل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان بوشهر از محل اعتبارات استانی با مشارکت دانشگاه تهران و مجوز پژوهشگاه و پژوهشکده باستانشناسی به سرپرستی محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار انجام شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
او با اشاره به اینکه این کاوش در کنار مسجد جامع و قلعه ساسانی و با مطالعه روی دیگر آثار آن انجام شده است، افزود: بر اساس شواهد موجود از کاوشهای باستانشناسی که در گذشته انجام گرفته، مسجد جامع سیراف به صورت مستقیم روی بخشهایی از قلعه دوره ساسانی ساخته شده است. به همین منظور کاوش در بندر باستانی سیراف با هدف بازخوانی جبهه شرقی مسجد جامع سیراف مربوط به صدر اسلام و قلعه ساسانی مدفون در زیر آن با ایجاد ترانشهای به ابعاد ۵×۵ متر در امتداد برج گوشه شمال شرقی قلعه ساسانی و در مجاورت مسجد جامع سیراف آغاز شد. پس از آن به دلیل محدودیت فضا و برای شناخت بیشتر، ترانشهای پیشرو با ابعاد ۲/۵×۴ متر گسترش یافت و در ادامه در بخش درونی ضلع شمالی قلعه ساسانی و در محلی که در سالهای گذشته برای انجام عملیات مرمتی و شناخت سازه آن، سونداژی حفر شده بود، گمانهای به ابعاد ۱/۵×۲ متر با هدف بازشناسی پی دیوار و دورههای احتمالی قبلی آن، مورد کاوش قرار گرفت که نتایج اولیه آن حاکی از مهندسی دقیق ساسانیان در شناخت وضعیت سازهای و زمینشناسی محل ساخت قلعه بوده و کاوش آن در مراحل پایانی تا رسیدن به خاک بکر ادامه یافت.
مدیر پایگاه ملی میراث فرهنگی سیراف اظهار کرد: فصل جدید کاوش در بندر باستانی سیراف به دلیل پایان زمان کاوش و وضعیت دشوار شرایط آب و هوایی در مستندسازی آثار، متوقف و مقرر شد در صورت موافقت دستگاههای متولی، ادامه آن در زمستان امسال تا به سرانجام رسیدن کاوش و رسیدن به خاک بکر ادامه یابد.
کشف یکی از دوربردترین گونههای سفالی خلیجفارس
محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار ـ سرپرست کاوش بندر باستانی سیراف ـ نیز با تشریح روند این کاوش گفت: نتایج اولیه کاوش در ترانشه اصلی نشان از شواهدی از استقرارهای مرتبط با دوره اسلامی تا قرن پنجم هجری با کارکرد مسکونی و صنعتی به همراه آثاری از دوره ساسانی شامل بخشی از دیوارهای اصلی مرتبط با قلعه ساسانی و در امتداد برج شرقی آن دارد.
به گفته او، بهدست آمدن مدارکی از تولید سفال شامل توپیهای کوره و سفال دفرمه شده نوع سبزآبی یکی از نتایج جالب توجه این فصل است.
این باستانشناس افزود: هرچند باستانشناسان غربی، همچون «درک کنت» منشاء این سفالها را کشور عراق برشمردهاند، اما فراوانی اینگونه سفالی در سیراف و بقایای بهدست آمده از کوره در این فصل و نیز شواهد قبلی بهدست آمده از بندر باستانی بیبی خاتون یا همان نجیرم نشان میدهد منشاء تولید این گونه سفالی سواحل خلیجفارس بوده است.
اسمعیلی جلودار گفت: این گونه سفال یکی از دوربردترین گونههای سفالی خلیجفارس است که بهنظر توسط دریانوردان پارسی بویژه سیرافی به بنادر دریای عمان، شرق افریقا، چین و حتی ژاپن صادر میشده و نمونههای سالم این ظروف علاوه بر سیراف از بنادر و محوطههای پاکستان، چین و دیگر نقاط جهان بهدست آمده و در موزههای این کشورها نگهداری میشود.
سرپرست کاوش بندر سیراف ادامه داد: از گونههای سفالی دیگر بهدست آمده در این فصل از کاوش سیراف میتوان به نمونه سفالهای نوک اژدریشکل که ویژه حمل مایعات از خلیجفارس به سایر نقاط دنیا بوده، اشاره کرد که نمونههای آن بویژه در بنادر هندوستان، سریلانکا و نوع کتیبهدار آن بهزبان پهلوی ساسانی از تایلند و کشتی مغروقه کاوش شده در سورینام و نیز سایر بنادر باستانی دنیا بهدست آمده است.
او همچنین با اشاره به کشف سفال نوع چینی از گونه «چانگشا»، بیان کرد: همگی اینها نشان از جایگاه تجاری بزرگ سیراف در تعامل با شرق دور، هندوستان و افریقا دارد.
اسمعیلی جلودار اظهار کرد: بهدست آمدن مواد فرهنگی شامل قطعات ظروف از جنس شیشه، فلز، سنگ و نیز موادی همچون خاکستر، زغال و بویژه استخوان انسانی و حیوانی از این کاوش و برنامهریزی برای مطالعات میان رشتهای این آثار نوید نگاهی جدید در تحلیل زیستی ایرانیان در این بندر دارد.
کاوشهای سیراف ۱۵ سال متوقف شده بود
نصرالله ابراهیمی ـ معاون میراثفرهنگی استان بوشهر ـ نیز گفت: کاوشهای باستانشناسی سیراف پس از وقفهای ۱۵ ساله شروع شده و قرار است این کاوشها به صورت منظم با مشارکت اداره کل میراثفرهنگی استان بوشهر، پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری، پژوهشکده باستانشناسی و گروه باستانشناسی دانشگاه تهران تداوم یابد.
به گفته او، توسعه شهری سیراف در عرصه این بندر باستانی و ساخت وسازهای گسترده در آن مهمترین مشکل این بندر باستانی و جهانی ایرانی در خلیجفارس است که در صورت بیتوجهی مسؤولان شهری نابودی کامل آن، دور از انتظار نیست.
ابراهیمی بیان کرد: این بندر از منظر باستانشناسی همردیف شهرهای باستانی دنیا نظیر پومپئی ایتالیا است با این تفاوت که متاسفانه تمام عرصه آن مورد تجاوز قرار گرفته است و وضعیت آن به گونهای است که حفاظت و پژوهشهای باستانشناسی در آن امری ضروری و لزوم توجه به زیرساختهای گردشگری آن بویژه در مبحث گردشگری فرهنگی، دریایی و طبیعی دوچندان است.
بنابر اعلام روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، برنامه مطالعاتی کاوشهای باستانشناسی در بندر باستانی سیراف با افق پنج ساله و با هدف ساماندهی و روشن کردن زوایای مبهم این بندر بینالمللی کهن پارسی از سوی اداره کل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان بوشهر در دست اقدام است.
منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: بندر سیراف ، یافتههای باستانشناسی ، سفال ، سفال نوک اژدری ، خلیج فارس ، کاوش ، کشف باستان شناسی
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: بندر سیراف یافته های باستان شناسی سفال خلیج فارس کاوش کشف باستان شناسی کاوش های باستان شناسی بندر باستانی سیراف قلعه ساسانی میراث فرهنگی استان بوشهر دست آمده بندر سیراف مسجد جامع خلیج فارس سفال ها کاوش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۲۷۵۹۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آثار عیلامی در خطر تعرض است؟
پس از انتشار گستردهٔ این ویدئو، ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی خوزستان واکنش نشان داد و طی بیانیهای اعلام کرد این ویدئو مربوط به کاوشهای فصل پنجم در سال ۱۳۹۸ است و این بازنشر شیطنتی از سوی برخی افراد نامشخص بود.
آستانهٔ حساسیت
آنچه دربارهٔ این خبر و واکنشهای مربوط به آن نگاهها را به خود جلب میکند، حساسیت و واکنش تند مردم نسبت به آثار تاریخی و هویتی بود که نشان میدهد میزان حساسیت مردم نسبت به این آثار در خوزستان بالاست. اما چرا منطقهٔ «جوبجی» در رامهرمز از توابع استان خوزستان مهم است؟
«جوبجی» منطقهای است که از نیمهٔ دوم سال ۱۳۹۷ فعالیت کاوش و نجاتبخشی در آن توسط پژوهشگاه میراثفرهنگی شروع شد و بعداً با کشف چند تابوت در این منطقهٔ تاریخی در صدر اخبار قرار گرفت و هر روز دربارهٔ این منطقهٔ تاریخی و تابوتهایی که کشف شد، اخبار جدیدتری به گوش میرسید.
البته که شهرت جوبجی فقط بهخاطر کشف این چند تابوت نبود، بلکه «جوبجی» همان محوطهای است که گنجینهٔ معروفی از دل آن توسط باستان شناسان بیرون آمد.
گنجینهٔ طلایی و مفرغی حاکم عیلامی رامهرمز در روستایی بهنام «جوبجی» است که در عملیات لولهکشی سازمان آب و برق خوزستان در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۶ کشف شد، متعلق به ۶۰۰ تا ۷۰۰ پیش از میلاد در تپهٔ باستانی «جوبجی» است.
بازار شایعات
هرچند در این میان برخی از خبرها حکایت از وجود مومیایی در این تابوتها داشت، اما «میثم حسینزاده»، سرپرست هیئت کاوش نجاتبخشی وقت محوطهٔ تاریخی «جوبجی»، وجود مومیایی را از اساس تکذیب کرد.
اما اخبار منطقهٔ «جوبجی» چگونه برجسته شد؟ ماجرا از این قرار بود که بیل مکانیکی کارگران لولهگذاری به دو تابوت عیلامی خورد و تاریخ ناشناخته با ۵۰۰ شیء طلایی و مفرغی پیش چشم همه گشوده شد.
البته این محوطه بارها مورد تهدید و تعرض قرار میگرفت؛ مدتی از سوی لولهٔ انتقال آب و بعدها از طریق جادهسازی مورد تهدید قرار گرفته بود. پس از مدتی سکوت خبری دربارهٔ منطقهٔ «جوبجی» رامهرمز، اینبار بازنشر ویدئویی قدیمی دوباره «جوبجی» را به بورس اخبار کشاند.
شیطنت درکار است
معاون میراثفرهنگی خوزستان دراینباره با اشاره به ویدئویی که چندروز اخیر در چند کانال خبری منتشر شده است، به «پیام ما» گفت: «این ویدئو مربوط به مراحل کاوشهای فصل پنجم در سال ۱۳۹۸ است.»
«سیدمحسن حسینی» اظهار کرد: «با صدور مجوز فصل پنجم کاوش از سوی پژوهشگاه میراثفرهنگی کشور، هیئت باستانشناسی بهمنظور کاوش علمی و نجاتبخشی در محل محوطهٔ تاریخی جوبجی حضور یافت که بهدنبال آن، کاوش کاملاً علمی با حضور کارشناسان متخصص باستانشناس و مرمتگر انجام شد که حاصل این کاوشها کشف تعدادی تابوت بود که در بعضی از آنها بقایای اسکلت انسانی وجود داشت.»
معاون میراثفرهنگی خوزستان ادامه داد: «ازهمینرو، با حضور کارشناس مرمتگر در هیئت، اقدامات علمی و مرمتی اولیه روی تابوتها و اسکلتها انجام شد و سپس با ساماندهی اصولی، همهٔ تابوتها بهمنظور اقدامات بعدی از جمله مستندنگاری و مرمت، به کارگاه و آزمایشگاه پایگاه میراثجهانی منتقل شدند که در محیط آزمایشگاهی و کاملاً علمی مطالعات و اقدامات حفاظتی انجام شد و در حال حاضر نیز این تابوتها در انبار قرار دارند و بهمحض راهاندازی موزه باستانشناسی رامهرمز، همهٔ اشیا و تابوتها به موزهٔ رامهرمز انتقال خواهند یافت.»
او افزود: «از آغاز کار دولت سیزدهم، حفظ و حراست از اموال و اشیای ملی در اولویت کار میراثفرهنگی قرار گرفته است و در سال جدید هم بهمنظور ساماندهی این تابوتها و نیز اشیا و اموال فرهنگی پنج شهرستان دیگر، تأمین اعتبار انجام دادهایم.»
حسینی با اشاره به ویدئوی منتشرشده دربارهٔ نابودی اسکلتهای کشفشده در جوبجی گفت: «بعد از گذشت پنج سال دوباره این فیلم که در زمان خود پاسخ داده شده بود، بازپخش شده است.»
او افزود: «در هر هیئت کاوش باستانشناسی حداقل یک نفر مرمتگر و یک نفر استخوانشناس وجود دارد که اقدامات و موارد حفاظتی اولیه را روی اشیای مکشوف انجام میدهند.»
معاون میراثفرهنگی خوزستان بیان کرد: «اشیا و اموال حاصل از کاوشهای جوبجی در محل استاندارد و مخزن امن قرار دارند. بخشی از کشفیات هم در مجهزترین آزمایشگاههای میراثفرهنگی کشور توسط کارشناسان مرتبط و مجرب در دست بررسی هستند.»
«جوبجی» اردیبهشت سال گذشته هم در صدر اخبار قرار گرفته بود؛ هجوم کامیونها و تریلرهای معدنکاوان به جادۀ ممنوعۀ جوبجی، مشهور به جادۀ رودخانه که البته همان زمان «فاطمه داوری»، مدیر ادارهکل حفظ و احیای بناها، بافتها و محوطههای تاریخی کشور، به «پیام ما» گفته بود رفتوآمد کامیونها در محوطۀ تاریخی جوبجی ممنوع شده است. حالا هم گرچه ویدئوی منتشرشده مربوط به سالها قبل بود، اما همچنان بسیاری از محوطههای باستانی در خوزستان مورد تعرض سوداگران قرار میگیرند و این مسئله بسیاری از دوستداران میراث فرهنگی را آزردهخاطر کرده است. فعالان میراثفرهنگی از ادارهکل میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری میخواهند نسبت به حفظ و امنیت محوطه و آثار تاریخی اقدامات شایسته و درخوری اتخاذ کند تا شهروندان و خصوصاً علاقهمندان، کمتر شاهد تعرض و تخریب محوطههای تاریخی باشند.
۴۶
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902374